logo of Blind Lead Trust

Ka Khana Shaphang u Diengduhlieh?

Ka khana jong u DiengduhLieh; U diengduh lieh um dei tang u tiar ba kin ioh iaka jinglaitluid hynrei udei ruh u shap uba pynithuh iaki ba ki dei ki briew ki ba duna haka bor iohi ha kane ka imlang sahlang jong ngi. Ban ioh iaka jingburom ia ki briew ki bym lah ban iohi bad ban ithuh kham bha ia u diengduh lieh kum ka dak bala ioh iaka jinglaitluid la khmih bniah ba Ka 15 tarik jong u bnai risaw ha man la u snem la tip kum ka “Sngi u Diengduh Lieh.” ka dei ka sngi kaba kyrpang ban khmih shaphang u Dienduh lieh kaba ki khot haka ktien nongwei “World White Cane Safety Day”. Tad haduh myn ta une u Diengduh lieh u khup haki ar bynta kawei ka long ba ulong u tiar ba ki briew kin ioh i iaka pyndonkam bad kawei ka long ban pynithuh ia ki, ba ki dei ki briew ki bym ioh i. Lyngba kane ka khana jong u Diengduh lieh u lah iarap shibun ia ki briew bym ioh i haka iaid ka ieng lyngba une u diengduh ki lah iaka ban tip bad sngewthuh ba kiei kiba don ha khmat jong ki bad haka lynti ba ki iaid. Naduh ki por kiba kham mynshwa une u Diengduh ki pyndonkam kum u tiar ban leit ban wan bad hajuh ka por haduh mynta ki dang pyn donkam ia u. Bad u pynkiew ia ki briew ki bym ioh i bad dei u diengduh lieh uba lah ban pynshisha bad ban pynithuh ia kiwei ba ki dei ki bym ioh i wat haba ki iaid marwei ruh. Ka jinsdang jong une u Diengduh Lieh kalong hapdeng ka thma kaba ar, la sdang nyngkong na Europe hadien pat u Saphriang sha North America. U James Biggs na Bristol u dawa ba dei ban shna lane pynwandur ia u Diengduh Lieh haka snem 1921. Hadien ka jingia tyngkhuh kali ba la ju jia khah khah na ka liang jong u ha kata ka por te ula don kata ka jing pyrkhat ba kala dei ka por ban pyn kylla bad ban shna ia la u jong u diengduh uba lieh ban pyn ithuh ia lade ha ki nongniah kali.Kham hadien shiphew snem bala pynmih ia u diengduh lieh haka imlang sahlang.Ha u bnai rymphang 1931 u Guilly d’Herbemont u la pynmih ia iaka scheme shaphang u diengduh lieh haka Ri france naka bynta ki briew bym lah ban iohi, ia kane ka campaign la pynbna ruh ha ki lad pathai khubor jong ka brittish iaka scheme kaba long ha kajuh hi ka rukom bala kyrshan daka Rotary club. Ha u bnai Jymmang haka snem 1931 ka BBC kala ai jingmut haka station Radio ba ia ki briew ki bym lah ban iohi yn sa ai da u diengduh uba lieh ka ban long kum ka jingithuh ia ki bat ka dak hangta kan long ba don mano re mano ki bym lah ban iohi. Sha thain mihngi jong ka Amerika ka jingsdang ban pyn ithuh ia u diengduh lieh la lah ban aiti sha ka International Lions Club.Haka snem 1930, u dkhot jong ka Lion Club u la phah peit thuh bha ba ha kano ka rukom ba u briew bym lah ban iohi u iaid haka lynti ban jam sha shylliang ka surok da u diengduh uba iong, kham hadien kata ka Lion Club kala sngewthuh ba u dieng duh uba iong um long uba ithuh bha bad uba kham jynjar ban pyn ithuh ia ki nongniah kali te kumta ka Lion Club kala rai ban ai noh da ka rong kaba lieh ia u diengduh khnang ba ki nongniah kali kin dup lah bha ban iohi shai kdar bad ban ithuh bha ia u diengduh lieh. Ha US ha u snem 1931 ka Lion Club International kala sdang ban pynlong iaka program jong ka ri ban pynlong ia ki briew ki bym lah ban iohi ban pyndonkam bha ia u Diengduh Lieh, haki snem 1920 bad 1930 ki briew ki bym lah ban iohi kila iaid dala u Diengduh Lieh haka rukom kaba beit na ka bynta kumno ban pynshisha ne ka jingpynithuh ba dei ki briew bym iohi. Hadien jong ka thma kaba ar ki briew bym lah ban iohi kiba la kham tbit kila wan phai sha Amerika naka bynta ban long kum ka jingiarap ia ki, kane ka dei ka rukom im jong ki haduh ha iing haduh habar. U Doctor Richard Hoover ruh u la shna iaka kyntien nylla “U Diengduh Jrong.” haka ktien nongwei kaba ki khot “Long Cane ”. Ia kine ki Diengduh lieh la pynwandur ban pyndonkam ba u dei u tiar ban iarap haka leit ka wan jong ki bym iohi bad la pyn kylla ia u hala ka jong ka bynta jong u hi ban iarap ia ki bym lah ban iohi haka leit ka wan, u long ruh ka dak ban ithuh ba ki dei ki briew ki bym iohi. Ha kito ki por u Diengduh Lieh ruh la tip daka sorkar ba u long kum ka dak naka bynta ki briew ki bym iohi. U Diengduh Lieh nyngkong uba kham kyrpang la pyn ithuh ha Peoria, illinois ha u snem 1930 jong u bnai Nohprah. U Diengduh Lieh u la ai lad bat iada ia ki briew bym lah ban iohi kiba iaid kjat ba kin ioh iaka hok jong ki haka por ba ki rah ia u. Ha u snem 1935, ka Michigan kala sdang ban pynkiew ia u Diengduh Lieh kum ka dak ban dup lah ban tip ia ki briew bym lah ban iohi. Haki snem kiba bud u Donald schuur ruh u la shim iaka synjam ban thoh ia ka bill bat la tyrwa ruh shaka Michigan State Legislature. Kane ka jingtyrwa ka ai ruh iaka jingshakri jong u Diengduh uba Lieh ba un dup lah ban iada haka por ba iaid ha surok jong ka Michigan. U lad ka jylla u Frank Murphy u la soi iaka bill ban pynkylla shaka ain ha u bnai Lber, 1937.Kham haki por ba mynshwa jong snem 1960, ter ter ki jylla kiba pher ba pher, ki seng trei mon sngewbha bat ki jaka ba sumar iaki briew bala kyrni haki jingdih pynbuaid kila sam ia u diengduh sha ki briew ki bym lah ban iohi jong ka United States kila kyrpad ruh iaka congress ban pynbna paidbah ba ka 15 tarik jong u bnai Risaw man la u snem ba kan long kum ka sngi jong u Diengduh Lieh ha baroh 50 tylli ki jylla.Haka 6 tarik jong u Bnai Risaw Ka Joint Resolution jong ka Congress, 753, kala soi bat pynkylla shaka ain daka ba ai bor ha u President jong ka United States of America ban pynbna ba ka 15 tarik u bnai risaw yn khot iaka daka “Sngi U Diengduh Lieh.” Ka Resolution jong ka congress kala pule iaka quote bala leh daka senate bat u nongmih khmat jong ka ieng dorbar thawain ba u la don ka bor ban pynbna bat ban soi ba ka 15 tarik kan dei noh ka sngi jong u Diengduh Uba Lieh ba yn ioh noh ban rakhe iaka ha satlak ka pyrthei.